Shareholder agreement- umowa wspólników w USA

W Stanach Zjednoczonych istnieje wiele form prawnych które mogą być użyte do prowadzenia działalności gospodarczej na rynku amerykańskim. Jednym z takich podmiotów jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, tzw. corporation. Z ponad 30 milionów biznesów istniejących na rynku USA, większość z nich to prywatne spółki z niewielką liczbą wspólników. 

W przeciwieństwie do spółek  notowanych na giełdzie, w których akcje mogą być swobodnie kupowane i sprzedawane, spółki prywatne w USA wymagają starannego planowania i precyzyjnych wytycznych w celu zapewnienia harmonii operacyjnej i ograniczenia sporów. Jednym z niezbędnych dokumentów prawnych pomagających w tych kwestiach jest umowa wspólników, tzw. shareholder agreement.

Shareholder agreement umowa wspólników
Shareholder agreement umowa wspólników

Umowa wspólników w USA

Umowa wspólników to umowa między wspólnikami prywatnej spółki, która reguluje ich prawa, obowiązki oraz wzajemne relacje. Shareholder agreement stanowi uzupełnienie aktu założycielskiego, uwzględniając specyficzne scenariusze. W przypadku prywatnej spółki w USA umowa wspólników ma szczególne znaczenie ze względu na ograniczoną liczbę wspólników oraz duży wpływ każdego udziałowca na działalność spółki.

Wybrane elementy umowy wspólników w USA

Dobrze przygotowana umowa wspólników powinna przedstawiać między innymi następujące kwestie.

  • Role i obowiązki wspólników. Shareholder agreement powinnien jednoznacznie określać role wspólników, zwłaszcza jeśli pełnią oni funkcje w zarządzie, jako dyrektorzy lub pracownicy.
  • Podejmowanie decyzji. Umowa wspólników powinna określać większość, progi głosowania oraz procedury podejmowania kluczowych decyzji biznesowych.
  • Ograniczenia w transferze udziałów. Umowa powinna zawierać prawo pierwszeństwa do zakupy akcji przed ich zaoferowaniem podmiotom trzecim, a także określać procedury w przypadku wystąpienia takich zdarzeń jak przejście na emeryturę, śmierć lub upadłość, itp.
  • Dystrybucja zysków. Umowa shareholder agreement musi określać, czy zyski będą wypłacane jako dywidendy, a jeśli tak, to w jaki sposób i z jaką częstotliwością.
  • Rozwiązywanie sporów. Umowa wspólników przedstawiać mechanizm rozwiązywania sporów i zminimalizować ryzyko procesów sądowych.

Shareholder agreement może być najważniejszą  umową  dla udziałowców w prywatnej amerykańskiej spółce akcyjnej. W przypadku braku umowy wspólników udziały będą transferowane zgodnie z stanowymi przepisami prawnymi a udziałowcy, małżonkowie i spadkobiercy będą dochodzić swoich praw podczas kosztownych procesów sądowych.

Przygotowanie shareholder agreement w praktyce

Shareholder agreement powinien być zgodny z obowiązującymi amerykańskimi przepisami prawnymi. Sprzedaż czy przejęcie udziałów w przyszłości niesie za sobą konsekwencje podatkowe w Stanach Zjednoczonych, stąd warto przeprowadzić analizę podatkową. Złożoność prawna, kwestie podatkowe i kwestie rynkowe specyficzne dla rynku amerykańskiego powodują ze przygotowanie umowy wspólników powinno odbyć się przy udziale amerykańskiego prawnika i doradcy podatkowego.